Filamenty techniczne to produkty, z których wyrabia się przedmioty m.in. do zastosowań przemysłowych. Zwykle cechują się one dużą wytrzymałością mechaniczną i termiczną. Wysoki poziom odporności chemicznej to także atut wielu z nich. Część z nich posiada dodatkowe właściwości, np. odporność na promieniowanie UV lub znaczną biokompatybilność. Istnieje wiele rodzajów filamentów technicznych. Dziś bierzemy pod lupę jeden z nich. Jest nim filament PC-PBT.
Spis treści:
Filament PC-PBT - z czego jest zrobiony?
Bazą recepturową filamentu PC-PBT (również PC/PBT) są dwa polimery. Tworzą one duet, dzięki któremu omawiany materiał do druku 3D, posiada znakomite parametry wytrzymałościowe. Taka polimerowa mieszanka sprawia, że filament PC-PBT jest bardzo trwały. Wysoka udarność to jedna z jego ważnych cech. Duża odporność termiczna jest kolejną własnością filamentu, która czyni z niego doskonały materiał do wyrobu obiektów o dużej trwałości. Jakie polimery tworzą recepturowy rdzeń tworzywa PC/PBT? Sprawdźmy to!
PC = poliwęglan
W świecie materiałów do druku 3D metodą FFF/FDM filamenty poliwęglanowe obecne są już od dłuższego czasu. Nie należą do produktów, z których łatwo drukuje się przedmioty. Wysiłek włożony w procedurę wykonywania z niego wydruku 3D jest jednak opłacalny. Jego rezultatami są przedmioty o bardzo dużej wytrzymałości termicznej i mechanicznej. Bardzo duża udarność to jedna z ważnych cech poliwęglanu. Jest on bardzo odporny na wpływ dynamicznych obciążeń (np. uderzeń). Wysoka temperatura to wróg wielu tworzyw sztucznych. Dla poliwęglanu nie jest ona problemem. Materiał ten charakteryzuje się dużą odpornością termiczną. Wytrzymałość chemiczna tworzywa PC jest zadowalająca. Cechuje się on niepodatnością na wpływ dość szerokiego spektrum substancji. Są nimi m.in.:
- alkohole
- rozcieńczone kwasy
- węglowodory alifatyczne
Poliwęglanowe materiały są lekkie. Niewielka waga tworzywa, która idzie w parze z jego doskonałą wytrzymałością termiczną i mechaniczną, czynią z poliwęglanu doskonały surowiec do wyrobu przedmiotów, które tworzy się z myślą o szeroko rozumianym przemyśle.
PBT = poli(tereftalan butylenu)
Poli(tereftalan butylenu) jest poliestrem. Tę grupę polimerowych materiałów reprezentuje m.in. poli(tereftalan etylenu), który wraz z glikolem tworzy recepturową bazę filamentu PET-G! PBT to jeden z powszechniej stosowanych obecnie poliestrowych polimerów do wyrobu rozmaitych produktów (np. zderzaków i przekaźników). Stanowi on przykład trwałego termoplastu. Cechuje się dużą wytrzymałością mechaniczną. PBT jest tworzywem wysokoudarowym. Duża udarność materiału oznacza odporność surowca na obciążenia dynamiczne. Takimi zjawiskami są m.in. uderzenia. Do ważnych zalet poli(tereftalanu etylenu) zalicza się również jego dużą odporność chemiczną. Stanowi on materiał, który jest niepodatny na negatywny wpływ wielu rodzajów substancji. Są nimi m.in.:
- rozcieńczone kwasy
- tłuszcze
- rozpuszczalniki
- węglowodory (alifatyczne i aromatyczne)
- estry
- ketony
- alkohole
- etery
Wachlarz związków chemicznych, które nie wpływają negatywnie na produkty utworzone z PBT, jest bardzo szeroki. Poli(tereftalan butylenu) reprezentuje grono materiałów będących dobrymi izolatorami elektrycznymi (dielektrykami). PBT bardzo słabo przewodzi prąd elektryczny. Firmy z branży elektronicznej chętnie wykorzystują go jako surowiec, z którego wytwarzają one stosowne komponenty składowe swoich produktów. Mowa tu np. o złączach wtykowych i przełącznikach. Niska higroskopijność to kolejny atut poli(tereftalanu butylenu). Chłonie on mniej wody w porównaniu do wielu innych materiałów do druku 3D techniką FFF/FDM/LPD/LPD Plus. PBT cechuje się także dobrą stabilnością wymiarową, co wynika z jego bardzo małego skurczu przetwórczego. Duża wytrzymałość termiczna także stanowi niebagatelny atut materiału.
Filament PC-PBT to doskonałe tworzywo techniczne - idealne do zastosowań przemysłowych. Powyższy wydruk wykonany został z materiału ROSA3D. Jest nim filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT). (©ROSA3D)
Składniki bazowe filamentu PC-PBT są nam już znane. Możemy spodziewać się, że tworzywo odziedziczyło własności swoich głównych elementów składowych. Istotnie - tak właśnie jest! Filamenty PC-PBT bywają jednak domieszkowane innymi surowcami. Zazwyczaj cel tego zabiegu jest jeden. Ma on sprawić, że materiał zyska albo jeszcze lepsze parametry wytrzymałościowe niż recepturowa baza, albo nabędzie nowe właściwości, np. odporność na promieniowanie ultrafioletowe (UV). Takiego zabiegu dokonała jedna z polskich firm, która zajmuje się produkcją filamentów. Jest nią ROSA3D, zaś jej produkt, którego trzon recepturowy tworzy poliwęglan wraz z poli(tereftalanem butylenu), to...
Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) - tworzywo wyprodukowane przez ROSA3D
ROSA 3D - polski producent filamentów do drukarki 3D - stworzył materiał, którego podstawowymi składnikami są poliwęglan i poli(tereftalan butylenu). Firma postanowiła jednak wzbogacić recepturę tworzywa stosownymi dodatkami, które nie tylko poprawiły wytrzymałościowe właściwości recepturowej bazy. Dzięki nim filament zyskał również nowe własności, których nie posiada ani poliwęglan, ani poli(tereftalan butylenu). Ujęta w nawias fraza, jaka występuje w nazwie produktu ROSA 3D, jasno wskazuje, jakie cechy materiału zostały umiejętnie zmodyfikowane. Rozszyfrujmy to pozornie tajemnicze hasło!
-
HT = duża odporność termiczna
Odporność temperaturowa filamentu PC-PBT od ROSA3D jest bardzo duża. To przede wszystkim zasługa recepturowego rdzenia materiału, a konkretniej rzecz ujmując - poliwęglanu. Filament poddano jednak modyfikacjom, dzięki którym termiczną odporność tworzywa udało się wnieść na wyższy poziom. Wydrukowane z niego przedmioty mogą sprawnie funkcjonować w temperaturach od 90°C do 110°C. To doskonała wiadomość dla użytkowników drukarek 3D, którzy chcą drukować wyroby znajdujące zastosowanie wszędzie tam, gdzie dość ekstremalne warunki termiczne są normą.
-
UV = odporność na promieniowanie ultrafioletowe
Promieniowanie ultrafioletowe jest wrogiem wielu tworzyw do druku 3D. Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) zawiera jednak odpowiednie składniki, które chronią go przed potencjalnie zgubnym działaniem ultrafioletu. Stabilizator anty-UV sprawia, że materiał ROSA3D nadaje się do produkcji wyrobów, które często wystawione będą na warunki, których nieodłącznym elementem składowym będzie promieniowanie ultrafioletowe.
-
IMPACT = duża udarność
Ta cecha materiału nie powinna nikogo dziwić. Przecież baza tworzywa - poliwęglan i poli(tereftalan butylenu) - jest wysokoudarowa. ROSA3D postanowiła jednak zmodyfikować filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) tak, iż charakteryzuje się jeszcze większą udarnością. Odporność na dynamiczne obciążenia to bardzo pożądana cecha wielu materiałów technicznych. Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) jest produktem do zastosowań techniczno-inżynierskich. Duża udarność to zatem właściwość wymagana od takiego tworzywa. Wymóg ten został spełniony. Materiał firmy ROSA3D zaskoczy niejednego użytkownika maszyny drukującej obiekty trójwymiarowe swoją dużą udarnością.
Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) ma czarny kolor. Występuje w dwóch wariantach wagowych: 0.5kg oraz 1kg. (©ROSA3D)
Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) - czy jest prosty w druku?
Drukowanie przedmiotów z filamentu PC-PBT (HT-UV-IMPACT) niekoniecznie jest operacją łatwą do wykonania. Nie zalicza się on jednak do tworzyw wyjątkowo topornych w druku. Warto jednak pamiętać, iż filament firmy ROSA3D nie jest przeznaczony dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z drukiem przestrzennym. Jego temperatura drukowania musi mieścić się w przedziale od 240°C do 260°C. Grzany stół roboczy to wymóg. Temperaturę, jaką musi on osiągać, należy wybrać z zakresu od od 90°C do 110°C. Zamknięta komora robocza jest kolejnym wymogiem technicznym. Utrzymywana wewnątrz niej temperatura musi wynosić od 50°C do 80°C. Zadbać należy też o odpowiednie podłoże, na które nakładany będzie filament. Szkło, PEI lub BuiltTak - to opcje, które warto rozważyć. Filament PC-PBT (HT-UV-IMPACT) jest materiałem niełatwym w druku. Jeśli zapewni się mu jednak warunki pozwalające na jego optymalne przetworzenie, rezultatami będą wydruki 3D o dużej, szeroko rozumianej wytrzymałości.
Filamenty PC-PBT - podsumowanie
Filament PC-PBT to bardzo dobry materiał techniczny. Wszechstronna wytrzymałość tworzywa sprawia, że znajduje on zastosowanie w szerokim spektrum gałęzi przemysłowych. Branża motoryzacyjna to jedna z tych dziedzin industrialnych, gdzie filament PC-PBT sprawdzi się doskonale - a to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Materiał perfekcyjnie nadaje się do wyrobu przedmiotów, które będą pracować w wysokich temperaturach i wszędzie tam, gdzie dynamiczne obciążenia są zjawiskiem powszechnie występującym. Nie jest to może najprostsze tworzywo w druku. Wysiłek, jaki poświęcimy na jego umiejętne przetworzenie, da jednak wspaniałe rezultaty. Nie czekajcie więc - przekonajcie się samodzielnie, jak dobrym tworzywem technicznym jest filament PC-PBT!