Drukarka 3D to urządzenie, o które trzeba dbać, aby funkcjonowało prawidłowo. Jest to oczywistość, ale przez to, z jak bardzo oczywistym stwierdzeniem użytkownik sprzętu ma do czynienia, często o tym zapomina. W momencie, gdy drukarka 3D zaczyna działać nieprawidłowo, jej użytkownik postanawia działać w celu usunięcia usterek. Czasem wystarczająca bywa drobna naprawa, a czasami konieczne okazuje się działanie bardziej radykalne. To z kolei przekładać się może na kosztowne procedury przywracania funkcjonowania drukarki 3D do normy, co działa niczym kubeł zimnej wody wylanej na głowę posiadacza sprzętu. Naprawa maszyny oznacza często przekazanie serwisantowi niemałych kwot, aby proces ten mógł zostać wykonany. I wówczas w głowie strapionego drukarza pojawia się myśl: A przecież można było tego uniknąć.. Działania, dzięki którym drukarka 3D będzie pracować prawidłowo przez bardzo długi czas, okazują się łatwe do wykonania i niedrogie. Ważnym elementem każdego urządzenia drukującego przestrzenne wydruki jest jego dysza. Im więcej filamentu zostanie przez nią wytłoczone, tym bardziej zwiększa się prawdopodobieństwo jej zatkania. Jak tego uniknąć? Odpowiedź jest prosta! Wystarczy sięgnąć po filament czyszczący! Czym on jest? Jak go stosować? Przekonajmy się!
Spis treści:
- Filament czyszczący - wprowadzenie
- Skład filamentu czyszczącego
- Przykłady filamentów czyszczących
- Podsumowanie
Filament czyszczący - czym jest?
Filament czyszczący to termoplastyczny materiał, który wykorzystuje się do usunięcia złogów i zabrudzeń z wnętrza częściowo zatkanej dyszy drukarki 3D. Sprzedaje się go najczęściej w postaci nienawiniętych na szpulę, odpowiednio zawiniętych włókien, które zapakowane są próżniowo. Masa netto dostępnego w sprzedaży filamentu czyszczącego jest niewielka - może ona przyjmować wartości równe np. 15 gramów, 25 gramów lub 50 gramów. Materiał taki produkują niektóre, rodzime firmy. Do polskich producentów filamentu czyszczącego zalicza się m.in. Noctuo oraz F3D Filament (marka firmy Finnotech). Należy pamiętać, iż materiał ten poradzi sobie z oczyszczeniem częściowo zatkanej dyszy. Regularnie aplikowany filament czyszczący zagwarantuje długą żywotność temu elementowi drukarki 3D.
Z czego składa się filament czyszczący?
Filament czyszczących ma właściwości, dzięki którym jest w stanie usunąć z wnętrza dyszy rozmaite zanieczyszczenia. Jest to zasługa składników, z których filament czyszczący został wytworzony. Z jakich materiałów zatem składa się ten wyjątkowy produkt? Oto jest pytanie! Informacje te często są niepodawane przez producentów filamentów czyszczących, jednak dogłębna analiza pozwala ustalić pretendentów do miana ich składników bazowych oraz surowców, które stanowią dopełnienie recepturowej bazy materiału. Wśród nich pojawiają się klasyczne polimery, lecz recepturze tworzywa znalazło się miejsce również dla innych rodzajów substancji chemicznych. Z jakich składników składa się zazwyczaj filament czyszczący? Poniższa lista substancji stanowi odpowiedź na to pytanie.
Poliolefiny - (pozornie) tajemnicze związki chemiczne o enigmatycznej nazwie
Kluczowym składnikiem filamentu czyszczącego są poliolefiny. To polimery, czyli wielkocząsteczkowe substancje chemiczne, które mają budowę łańcuchową. Pojedyncza cząsteczka takiego związku chemicznego przypomina zatem długi łańcuch. Składa się on z wielu identycznych koralików - nazywa się je merami. Substancje, z których otrzymuje się wspomniane wcześniej, długie łańcuchy, noszą z kolei nazwę monomerów. Poliolefiny to produkt reakcji polimeryzacji alkenów, zwanych również olefinami. Tak uzyskane polimery cechują się bardzo prostą, liniową budową. Taki chemiczny łańcuch pozbawiony jest dużych i rozbudowanych rozgałęzień. Wybrane poliolefiny są zazwyczaj bazowymi składnikami filamentu czyszczącego. Nazwa omawianych tutaj związków chemicznych brzmi enigmatycznie, aczkolwiek substancje te są powszechnie wykorzystywane jako surowce, z których produkuje się wiele obiektów codziennego użytku. Zalicza się do nich np. rozmaite folie! Wytwarza się je z polietylenu (PE), który jest - uwaga, uwaga - poliolefiną! Stanowi on zazwyczaj składnik podstawowy filamentu czyszczącego. Polietylen ma jednak wiele różnych form. W filamencie czyszczącym występuje on w formie jednego z trzech wariantów - HDPE, LDPE lub LLDPE. Jakie dokładnie właściwości mają te specyfiki? Sprawdźmy to!
HDPE
HDPE to polietylen o dużej gęstości. Nazwa HDPE to skrót angielskiego wyrażenia, jakim jest high-density polyethylene. Gęstość tej poliolefiny przyjmuje wartości od 0.93g/cm3 do 0.97g/cm3. Jego odporność chemiczna jest duża. Cechuje się on znakomitą niepodatnością na potencjalnie negatywne działanie wielu rozpuszczalników. Jego interakcja z rozcieńczonymi roztworami kwasów, zasad i alkoholami również nie wpłynie negatywnie na obiekt utworzony z HDPE. Schody zaczynają się jednak w momencie, gdy na swojej drodze napotka on tłuszcze lub oleje. Odporność HDPE na ich działanie jest bowiem umiarkowana. Barierą nie do pokonania dla materiału są z kolei węglowodory - dokonają one poważnych szkód w strukturze obiektu utworzonego z HDPE. Punkt topnienia tworzywa mieści się w zakresie od 120°C do 140°C. Ciekawostka: HDPE spotyka się także pod postacią filamentu do drukarki 3D. Mowa tu jednać nie o tworzywie czyszczącym, ale o materiale modelowym!
LDPE
LDPE to polietylen o niskiej gęstości. Jego nazwa angielska to low density polyethylene. Polimer ten nie ma typowo liniowej, poliolefinowej budowy (a jednak zalicza się go do poliolefin!) - w strukturze jego cząsteczki dostrzec można rozgałęzienia. LDPE jest tworzywem przezroczystym i bezwonnym. Cechuje się on ponadto dużą elastycznością. LDPE to materiał o niemałej odporności chemicznej. Cechuje się przyzwoitym poziomem niepodatności na działanie rozcieńczonych roztworów zasad oraz kwasów. LDPE charakteryzuje się także dużą odpornością na wpływ alkoholi. Kontakt tworzywa z wieloma węglowodorami, halogenkami alkilowymi i olejami mineralnymi skończyć się może (choć nie musi) skończyć się uszkodzeniem polietylenowego materiału. LDPE to polimer, którego gęstość przyjmuje wartości niewielkie - z przedziału od 0.91g/cm3 do 0.94g/cm3*. Punkt topnienia LDPE również bywa zmienny. Zasadniczo jego wartość mieści się w przedziale od 105°C do 115°C.
LLDPE
LLDPE to liniowy polietylen o niskiej gęstości. Skąd wzięła się jego skrótowa nazwa? Oczywiście jej pochodzenia szukać należy w języku angielskim! Linear low-density polyethylene - taka jest właśnie angielska nazwa omawianego materiału. LLDPE powstaje wskutek reakcji, w której udział biorą trzy substancje. Są nimi: etylen, 1-okten oraz 1-heksen. Struktura LLDPE nie do końca ma charakter liniowy. Spoglądając na konstrukcję pojedynczej cząsteczki omawianej substancji, zauważyć można rozgałęzienia wychodzące z łańcucha węglowego, który jest głównym elementem molekuły liniowego polietylenu o niskiej gęstości. Wspomniane gałązki są jednak krótsze niż te, które zauważa się w strukturze LDPE. Materiał ten cechuje się dużą udarnością. Charakteryzuje się ponadto wysokim poziomem odporności chemicznej. LLDPE jest materiałem elastycznym. Jego barwa może być mlecznobiała, choć polimer ten bywa także przezroczysty i bezbarwny.
Poliolefiny to jednak niejedyny składnik filamentu czyszczącego. Wybrana forma polietylenu stanowi recepturową bazę tworzywa, które oczyści wnętrze dyszy z zanieczyszczeń. Do materiału takiego dodaje się także inne substancje. Ich ilość jest nieduża - pierwsze miejsce na liście składników niezmiennie stanowi odpowiednia poliolefina. Domieszkuje się ją często środkami powierzchniowo czynnymi i surowcami o dobrych właściwościach ściernych. Każdy z tych rodzajów specyfików korzystnie wpływa na przebieg procesu usuwania zanieczyszczeń z wnętrza dyszy do drukarki 3D.
Środki powierzchniowo czynne
Środki powierzchniowo czynne (znane także jako surfaktanty) to substancje chemiczne, które mają duży wpływ na tzw. napięcie międzyfazowe materiałów, zmniejszając je. Dzięki tej właściwości oczyszczanie obiektów z zanieczyszczeń staje się o wiele łatwiejsze w porównaniu do takiego samego procesu przeprowadzonego bez obecności surfaktantu. Środki powierzchniowo czynne powszechnie obecne są w gospodarstwach domowych. Mydło i płyn do mycia naczyń to przykłady specyfików, w których surfaktanty są obecne.
Środki o dobrych właściwościach ściernych
W zasadzie nazwa tych substancji doskonale wyjaśnia ich własności. Materiały te wspomagają proces oczyszczania wnętrza dyszy, dzięki sile, którą nazywa się tarciem. Dzięki dobrym własnościom ściernym specyfiki te mechanicznie usuwają zanieczyszczenia.
Filament czyszczący - przykłady
Poprzedni akapit - podróż przez świat związków chemicznych - to dość duża porcja wiedzy teoretycznej. Przejdźmy więc teraz do czysto praktycznej części artykułu! Kto produkuje filamenty czyszczące w Polsce? To już wiemy - są to firmy: Noctuo oraz F3D Filament. Każda z nich oferuje filament czyszczący w postaci nienawiniętego na szpulę włókna. Masa netto produktu jest zazwyczaj niewielka, niemniej bez większych przeszkód materiał nabyć można w wariancie o wadze równej np. 1kg! Warto jednak pamiętać, iż na taką przyjemność konieczne będzie wydanie dużej sumy pieniędzy. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest jednak wyposażenie się w filament czyszczący o mniejszej wadze netto. Poniżej przedstawiamy produkty od F3D Filament i Noctuo, które powinny Was zainteresować:
Cleaner firmy Noctuo
Filament czyszczący Cleaner opracowany został przez firmę Noctuo w jednym celu. Jest nim pomoc użytkownikowi drukarki 3D w usuwaniu zanieczyszczeń z wnętrza dyszy, w którą urządzenie drukujące zostało wyposażone. Filament czyszczący Noctuo doskonale sprawdza się w procesie oczyszczania komponentu z pozostałości, które powstały w wyniku wykonywania trójwymiarowych wydruków z szerokiego grona materiałów. Zalicza się do nich m.in. PLA, ABS, PET-G, a także te, które zawierają włókno węglowe. Niestraszne są mu również resztki filamentów nylonowych oraz tych, których składnik bazowy stanowi polipropylen. Materiał Noctuo doskonale oczyszcza wnętrze dyszy do drukarki 3D z zanieczyszczeń. W naszym sklepie nabyć można go w dwóch wariantach:
Jak go używać?
To bardzo proste! Wystarczy przetłoczyć niewielką ilość filamentu czyszczącego Noctuo przez głowicę. Temperatura druku powinna mieć najwyższą wartość, jaką jest w stanie osiągnąć drukarka 3D.
Filament czyszczący znajduje się m.in. w ofercie produktowej firmy Noctuo.
Cleaner od F3D Filament
Filament czyszczący Cleaner jest produktem marki F3D Filament, który umożliwi dokładne pozbycie się zanieczyszczeń, które nagromadziły się w dyszy drukarki 3D. Warto stosować go systematycznie. Wpłynie to bardzo korzystnie na żywotność dyszy. Temperatura, jaka pozwoli na przepuszczenie filamentu czyszczącego przez dyszę mieści się w przedziale od 180°C do 300°C. Niezalecane jest stosowanie w tym celu temperatury wyższej niż 360C. W naszym sklepie filament czyszczący marki F3D Filament występuje w kilku wariantach wagowych:
Pozostaje zatem odpowiedzieć na pytanie...
Jak go używać?
Używanie filamentu czyszczącego jest bardzo proste. Wystarczające okazuje się przepuszczenie kilku centymetrów tworzywa przez głowicę. Gdy już to nastąpi, trzeba szybko usunąć materiał. Robi się to, gdy głowica drukarki 3D jest wciąż rozgrzana (należy więc zachować szczególną ostrożność w trakcie tego zabiegu).
Zbliżenie na włókna filamentu czyszczącego od F3D Filament (©F3D Filament)
Filament czyszczący - czy warto go zakupić?
Odpowiedź: Jak najbardziej! Regularne korzystanie z możliwości filamentu czyszczącego znacznie przedłuży trwałość dyszy do drukarki 3D. To z kolei korzystnie wpłynie na żywotność samego urządzenia drukującego. Niemniej istotny jest fakt, iż zadbana, czysta dysza sprawi, że wydruki uzyskiwane za pomocą drukarki 3D, w której została ona zamontowana, będą cechować się wysoką jakością wykonania. Korzyści, jakie wynikają z regularnego stosowania filamentu czyszczącego, są więc bardzo duże. Nie zwlekajcie więc! Stosujcie filament czyszczący - warto to robić. Gdzie go nabędziecie? Zerknijcie tutaj!
